کاردان فنی عمران

دیباچه: هدف از تربیت کاردان فنی عمران تربیت متخصصانی است که بتوانند فضای خالی بین مهندسین متخصص و کارگران ماهر را در زمینه کارهای عمرانی پرکنند این رشته دارای 6 گرایش عمران روستایی، زیرسازی راه، کارهای عمومی ساختمان،‌ ساختمان‌های بتنی، ساختمان‌های آبی، کارتوگرافی، فتوگرامتری و نقشه‌برداری است.
گرایش عمران روستایی:
با توجه به مشکلات روستاها و روستاییان، مسأله روستاها همواره در سرلوحه برنامه‌های دولت قرار دارد. بنابراین هدف این دوره تربیت افراد متخصصی است که بتوانند در امور عمران روستاها نظیر ایجاد ساختمان، راه، کارهای عمرانی، تأمین آب آشامیدنی و مشاغلی از این قبیل فعالیت کنند. داوطلب این رشته علاوه بر توانمندی در دروس ریاضیات، فنی، فیزیک، مکانیک، رسم فنی و شیمی باید آمادگی و شرایط جسمی و روحی لازم را برای کار در محیط‌های روستایی داشته و از قدرت تجسم و ابداع خوبی برخوردار باشد. 
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف این رشته:
ریاضیات عمومی و مقدماتی، آمار، فیزیک حرارت، فیزیک مکانیک، رسم فنی، زمین‌شناسی و مصالح ساختمانی، محاسبات فنی، اجزای ساختمان و کارگاه، زبان فنی، قوانین و روابط کار، تعمیر ونگهداری، ایمنی و بهداشت، نقشه‌برداری و عملیات، مکانیک خاک، نقشه‌کشی ساختمان. 
دروس تخصصی گرایش عمران روستایی:
تکنولوژی بتن، ماشین‌آلات ساختمانی و راه‌سازی، کارگاه تأسیسات برقی، کارهای چوبی ، تجهیز و اداره کارگاه، اجرای ساختمان‌های کوچک بتنی ، اجرای ساختمان‌ها با مصالح صنعتی ، آبرسانی و بهداشت روستا ، ساختمان‌های کوچک آبی ، راه‌های روستایی ، معماری روستایی ، متره و برآورد ، کارآموزی . (بسیاری از درس‌های این گرایش همراه با کارگاه یا پروژه است.)
گرایش ساختمان‏‎های بتنی:
گسترش روز افزون ساختمان‎های بتنی و محدود شدن مصرف فولاد در ساختمان و نیاز مبرم صنعت به تکنسین‎هائی که بتوانند کارهای بتنی را به نحو مطلوب انجام دهند، بیانگر نیاز جامعه به افراد کاردان متخصص ساختمان‎های بتنی است. گفتنی است که داوطلبان ورود به این مجموعه باید قبل از ورود به مرحله آزمون و گزینش، دارای حداقل دوازه ‎هفته سابقه کار یا کارآموزی در یکی از کارگاه‎های ساختمانی(ترجیحاً در ساختمان‎های بتنی) باشند، در غیر این‎صورت دواطلبان پس از موفقیت در آزمون و گزینش باید در برنامه دوره شناخت کار که برنامه آن توسط مؤسسه آموزشی تعیین خواهد شد، شرکت نمایند.
دروس تخصصی گرایش ساختمان‌های بتنی:
تکنولوژی بتن، اجزای ساختمان‎های بتنی ، رفتار قطعات بتن آرمه، بتن پیش ساخته پیش‌تنیده، ماشین آلات کارگاهی، نقشه‎کشی ساختمان‎های بتنی ، متره و برآورد ، تجهیز و اداره کارگاه، شیمی مصالح، کارآموزی . (بسیاری از درس‌های این گرایش همراه با کارگاه و پروژه است.) 
گرایش کارهای عمومی ساختمان:
بی‌شک در کارهای ساختمانی، فعالیت‌های بسیاری انجام می‌گیرد که قسمت عمده‌ای از این فعالیت‌ها به کارهای عمومی در ساختمان تعلق دارد. آمار و اطلاعات نیز به ما می‌گوید که صنعت ساختمان‌سازی نیاز مبرمی به تخصص فارغ‌التحصیلان کاردانی فنی کارهای عمومی ساختمان دارد. افرادی که می‌توانند به عنوان تکسنین کارگاه در کلیه کارگاه‌های ساختمانی فعالیت کنند یا به عنوان کمک مهندس از طرف دستگاه نظارت یا کارفرما در کارهای ساختمانی نظارت داشته باشند.
دروس تخصصی گرایش کارهای عمومی ساختمان :
نقشه‌کشی اجرائی، اجرای ساختمان‌ها با مصالح سنتی ، اجرای ساختمان‌های بتنی، اجرای ساختمان‌های فلزی، محوطه سازی، متره و برآورد ، تجهیزات و اداره کارگاه،‌ کارآموزی (کاربینی)، کارآموزی (کارورزی). (بسیاری از درس‌های این گرایش همراه با پروژه است.)
گرایش زیرسازی راه:
هدف تربیت افرادی است که با معلومات علمی و اطلاعات و شناخت موارد فنی و اجرایی لازم بتوانند نقشه‌ها، دستورالعمل‌های اجرایی، زمینه‌های مختلف زیرسازی راه‌ و عملیات خاکی (مسائل مربوط به قشرهای زیرآسفالت ـ پیاده کردن مسیر راه و غیره) را درک کنند و به کمک کارگران، استادکاران و سایر عوامل فنی و امکانات لازم و یا راهنمایی کارشناسان، آنها را به مراحل اجرا درآورند. داوطلب این گرایش باید در دروس ریاضی، فیزیک و فنی، دبیرستان قوی بوده و با توجه به سختی‌کار از شرایط جسمی لازم برخوردار باشد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در شرکت‌های عمومی،‌ بخش دولتی و همه کارگاه‌هایی که به طریقی با راه‌سازی سر و کار دارند، به عنوان تکنسین زیرسازی انواع راه‌ها، راه‌آهن، حفر تونل و موارد مشابه مشغول به کار شوند. 
گرایش کارتوگرافی:
فارغ‌التحصیلان این گرایش به عنوان کاردان فنی، کارآیی لازم و مهارت عملی برای فعالیت‌های کارتوگرافی در مراحل مختلف گردآوری اطلاعات، تألیف،‌ چاپ و تکثیر نقشه‌ها به دست می‌آورند تا با توجه به تخصص و کارآیی‌های به دست آمده بتوانند به عنوان تکنسین کارتوگراف برای کارهای مختلف تهیه نقشه در سازمان‌ها و ادارات دولتی و ارگان‌ها یا بخش‌ خصوصی مجهز به بخش کارتوگرافی و نقشه‌کشی، فعالیت کنند.
گرایش نقشه‌برداری:
مفهوم علم نقشه‌برداری ، جمع‌آوری اطلاعات فیزیکی و هندسی از سطح به عمق زمین و یافتن نوعی مدل یا ارتباط ریاضی بین این اطلاعات با استفاده از علم احتمال است. عینی‌ترین استفاده از این اطلاعات، تهیه نقشه‌های گوناگون جغرافیایی، نظامی و مهندسی برای احداث راه‌ها، سدها، کانال‌ها، برق‌رسانی و ... است. هدف گرایش کاردان فنی عمران ـ نقشه‌برداری ، تربیت متخصصانی است که مهارت‌های لازم را به عنوان رابط بین مهندسین و کارگران فنی نقشه‌برداری برای برداشت و پیاده کردن نقشه در زمینه‌های یاد شده داشته باشند. داوطلبان این گرایش باید در دروس ریاضی، فیزیک و فنی آگاهی کافی داشته و از قدرت بدنی خوبی برخوردار باشند. فارغ‌التحصیل این گرایش می‌توانند در ارگان‌های دولتی و خصوصی در زمینه‌های فنی راه‌سازی، شهرسازی، معادن، ساختمان، سدسازی و موارد مشابه مشغول به کار شوند.
گرایش ساختمان‌های آبی:
هدف این گرایش تربیت افرادی است که با عنوان کاردان فنی متخصص بتوانند فضای خالی بین مهندسین متخصص و کارگران ماهر را در زمینه ساختمان‌های آبی نظیر سدهای خاکی، سدهای بتنی، کانال‌ها و اسکله‌ها پرکنند. وزارت نیرو،جهادکشاورزی و سازمان آب از جمله محل‌های جذب فارغ‌التحصیلان کاردان فنی عمران گرایش ساختمان‌های آبی است.
گرایش فتوگرامتری:
فعالیت در هر یک از برنامه‌های عمرانی مستلزم داشتن نقشه است. "فتوگرامتری" یکی از روش‌های نقشه‌برداری است که نسبت به روش‌های دیگر سرعت زیاد، هزینه کم و دقت بسیار زیادی دارد.دانشجویان دوره کاردانی فتوگرامتری مهارت ودانش تئوری لازم را برای نقشه‌برداری هوایی و عکس‌برداری از محیط‌های عمرانی به دست می‌آورند و می‌توانند به عنوان اپراتورهای ماهر برای انجام مثلث ‌بندی و تبدیل عکس به نقشه در هر سازمان واداره دولتی یا بخش خصوصی که مجهز به دستگاه‌های فتوگرامتری باشد، فعالیت کنند.
دروس پایه:
ریاضیات عمومی، ریاضیات کاربردی، فیزیک موج و ارتعاش، الکتریسیته، برنامه‌نویسی کامپیوتر، الکترونیک
دروس اصلی:
نقشه‌برداری، کارتوگرافی، کمک‌های اولیه و بهداشت فردی
دروس تخصصی:
مقدمات فتوگرامتری، تهیه ـ تبدیل، دستگاه‌های فتوگرامتری و نگهداری آنها، تئوری توجیه ـ ارتوفتو، مثلث‌بندی هوائی، زبان فنی، کارورزی.

منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش